Eğer sosyal medyayı takip ediyorsanız, 13 milyonun üzerinde ASMR videosu arasında bazılarını fark etmiş olabilirsiniz. Birçok video, sosyal durumları canlandırmak için ASMR uyandırıcı sesler üretir ve bu eylemler belirli bir tepkiyi tetikleyebilir. Videolar hızla popülerlik kazandı, ancak hâlâ merak edebilirsiniz: ASMR tam olarak nedir? Nasıl çalışır? Ve, bazı insanların önerdiği gibi gerçekten faydalı mıdır?
ASMR Nedir?
ASMR, autonomous sensory meridian response (otonom duyusal meridyen yanıtı) teriminin kısaltmasıdır; belirli bir tetikleyici ses veya görsel uyarana yanıt olarak vücutta karıncalanma, statik benzeri ya da tüylerin diken diken olması hissi olarak tanımlanır. Bu hislerin kafatası boyunca ya da boyun arkasından aşağıya doğru yayıldığı ve bazı insanlar için omurga ya da uzuvlara kadar indiği söylenir. ASMR hissi yaşayan bazı kişiler, rahatlama, dinginlik, uykusuzluk ya da iyi hissetme gibi hoş duygular rapor ederler.
İlginç bir nokta da, videoların ASMR yanıtı tetikleyebileceğidir; çünkü ASMR, fiziksel dokunma hissi olmadan da, görsel ve işitsel tetikleyiciler aracılığıyla dokunsal hisleri uyandırabilir.
ASMR Gerçekten Yardımcı Oluyor Mu?
“ASMR işe yarıyor mu?” veya “ASMR gerçekten yardımcı oluyor mu?” sorusu o kadar basit değildir. Bazı insanlar ASMR videolarını izlemenin onları sakinleştirdiğini veya rahatlatmaya yardımcı olduğunu iddia ederken, diğerleri bu heyecanın ne olduğunu anlamaz. Birine yardımcı olan şey, başka birine yardımcı olmayabilir, ve bunun nedenini ya da nasılını tam olarak açıklamak için henüz erken.
2015’te yayımlanan ilk hakemli çalışma ve 2018’de yayımlanan bir diğer çalışma, ASMR deneyimi yaşayan kişilerin ASMR videoları izlerken kalp atış hızlarının azaldığını göstermiştir; bu azalma, diğer rahatlama yöntemleriyle karşılaştırılabilir. ASMR topluluğunun halk forumlarındaki tartışmalar, ASMR’nin, stres veya kronik ağrı gibi semptomları hafifletmeye yardımcı olabileceğini öne sürmüştür. Diğerleri ise, ASMR’nin gelecekte insomnia (uykusuzluk), depresyon ya da anksiyete semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilecek terapötik bir potansiyel sunabileceğini umut etmektedir.
“ASMR uyaranları, beyin aktivitesinde ve bedende fizyolojik bir yanıtı tetikliyor mu sorusu söz konusuysa, evet, bununla ilgili bazı deneysel kanıtlar var,” diyor Dr. David E. Warren, Nebraska Üniversitesi Tıp Merkezi nörobilim araştırmacısı. “ASMR’nin ruh halini tutarlı bir şekilde değiştirdiğine veya zihinsel sağlık üzerinde kalıcı etkileri olduğuna dair deneysel kanıt var mı? Hayır, yok. ASMR uyaranlarının bu önemli zihinsel sağlık özellikleri için etkinliğini gösteren büyük ölçekli klinik çalışmalar henüz yapılmadı.”
ASMR’ye olan ilgi her geçen gün artarken, hâlâ bilimsel araştırmaların az olduğu bir gerçektir, özellikle de ASMR durumunu tetikleyebilecek koşullar hakkında yapılan çalışmalar sınırlıdır. Deneyim, gerçek bir fizyolojik yanıt içerse de, ASMR fenomeninin doğasını anlamaya başlamak için çok daha fazla bilimsel araştırma yapılması gerekmektedir.
Doğal veya yapay bir ASMR tetikleyicisi şunlar olabilir:
- Doğal ASMR sesleri (her türlü fısıltı, sayfa çevirme sesi, kuş cıvıltısı, yağmur veya sörf sesi, düşen yaprakların hışırtısı, akan su sesleri, ateşte yanan odunların çıtırtısı.) vb.
- Görüntüler – Görsel tetikleyiciler (gün doğumu ve gün batımı, bulutlar, dalgalar, karışık renklerde videolar, epoksi reçine ile çalışan ustaların videoları).
- Kırma (üretimdeki makinelerin çalışması, kinetik kumdan figürlerin imhası, kuru sabun kesme ile ilgili videolar).
- Yemek Yeme (yenen yemeğin sesi (çıtırtı, çiğnenme veya çiğneme), erimiş peynir izleme, kızarmış et veya bir tabağa yayılan soslar).
- Rol yapma oyunları. ASMR tetikleyicileri, izleyicide yakınlık, dokunma, sarılma hissi yaratan videolardır. Buna örnek belirgin bir cinsel çağrışımlarda olabilir. Tipik olarak, bu tür videolar ek işitsel ve görsel tetikleyiciler içerir (kağıt hışırtısı, havlu ütüleme, boyaları karıştırma) gibi.