Tipografi sembolleri, yazılı metinlerde özel işlevler gören özel karakterler veya gliflerdir. Bu semboller genellikle alfabe veya rakamlar arasında yer almaz, ancak içeriğe yapı, stil ve anlam kazandırmada önemli bir rol oynar. Metni böler, okuyucunun dikkatini çeker ve anlamı netleştirir. Bu sembollerin bir kısmı yaygın noktalama işaretleri olabilirken, bazıları yayıncılık, grafik tasarım veya dizgi alanlarında kullanılan daha spesifik sembollerdir.
Yaygın Tipografi Sembolleri
Tipografi sembolleri için standart bir sınıflandırma bulunmamakla birlikte, aşağıdaki gibi kategorilere ayrılabilirler:
- Noktalama işaretleri: Ünlem, iki nokta, tire, tırnak işaretleri vb.
- Biçimlendirme işaretleri: Paragraf, bölüm, sekme, boşluklar vb.
- Diğer semboller: Telif hakkı, elips vb.
Her ne kadar noktalama ve diğer semboller görsel olarak belgelerde görünse de, biçimlendirme işaretleri belgede varsayılan olarak görünmez. Ancak, bu işaretler belgenin baskısını etkiler.
Örneğin, Microsoft Word, biçimlendirme işaretlerini varsayılan olarak göstermez. Ancak, “Dosya > Seçenekler > Görünüm” menüsünden “Tüm biçimlendirme işaretlerini göster” seçeneğini etkinleştirebilirsiniz. Ayrıca, Ana Sayfa sekmesindeki paragraf simgesine tıklayarak bu işaretleri gösterebilir veya gizleyebilirsiniz.
Yukarıdaki görsel, Microsoft Word’ün “Word Seçenekleri” penceresindeki “Görüntüleme” sekmesi ekran görüntüsü. Bu ekranda biçimlendirme işaretlerini (sekme karakterleri, boşluklar, paragraf işaretleri, gizli metin vb.) her zaman göstermek için seçenekler yer alıyor. Ayrıca nesne tutturucular ve yazdırma seçenekleri de gösterilmiştir.
15 Yaygın Tipografi Sembolü
1. Bölüm İşareti (§)
Bölüm işareti, genellikle yasal ve akademik yazılarda, belirli bir belge ya da yasanın bölümüne atıfta bulunmak için kullanılır.
- Kullanım Alanı: Hukuki belgelerde (ör. “Bölüm §5”) veya uzun belgelerdeki belirli paragraflara atıfta bulunurken.
2. Paragraf İşareti (¶)
Paragraf işareti, belgede bir paragraf sonunu veya yeni bir bölümün başlangıcını göstermek için kullanılır.
Kullanım Alanı: Metindeki yapıyı vurgulamak veya paragraf başlangıçlarını göstermek için.
3. Elips İşareti (…)
Elips, üç nokta ile ifade edilen bir semboldür ve kelime eksikliği, konuşmada duraklama veya tamamlanmamış bir düşünceyi belirtmek için kullanılır.
- Kullanım Alanı: “Düşünüyordum ki…” gibi eksik ya da tamamlanmamış cümlelerde.
4. Kısa Tire (-) ve Uzun Tire (–)
- Kısa Tire (-): Kelimeleri veya kelime parçalarını birleştirmek için kullanılır.
Örnek: “İyi-bilinen,” “kayınvalide.” - Uzun Tire (–): Genellikle tarih veya sayılar arasındaki aralığı belirtir.
Örnek: “Toplantı 14:00–16:00 arasıdır.”
5. Em Tire (—)
Em Tire, virgül, parantez veya iki nokta yerine kullanılarak vurgu yapar ya da ani bir düşünce değişikliğini ifade eder.
- Kullanım Alanı: “Bir şey söyleyecekti—ama vazgeçti.”
6. Yıldız İşareti (*)
Yıldız işareti, dipnot ya da referans göstermek için kullanılır. Ayrıca, bilgisayar ortamında joker karakter olarak da işlev görür.
- Kullanım Alanı: Yazıda dipnotlarda, arama işlemlerinde joker karakter olarak.
7. İnterrobang (‽)
İnterrobang, soru işareti (?) ve ünlem işareti (!) birleşimiyle oluşturulmuş bir semboldür. Heyecan ya da şaşkınlık içeren bir soruyu ifade eder.
- Kullanım Alanı: “Bunu nasıl yaptın‽”
8. Ve İşareti (&)
Ampersand, “ve” anlamına gelir ve genellikle tasarımda yer tasarrufu veya stilistik amaçlarla kullanılır.
- Kullanım Alanı: “Johnson & Johnson” gibi logo ve şirket isimlerinde.
9. Telif Hakkı İşareti (©)
Bu sembol, içeriğin telif hakkıyla korunduğunu belirtir.
- Kullanım Alanı: Web siteleri, kitaplar ve yaratıcı eserlerde.
10. Tescilli Marka İşareti (®)
Tescilli marka işareti, bir marka ya da logonun resmi olarak tescillendiğini ve hukuken korunduğunu gösterir.
- Kullanım Alanı: “Coca-Cola®” gibi marka adlarında.
11. Derece İşareti (°)
Derece işareti, sıcaklık, açılar veya coğrafi koordinatları belirtmek için kullanılır.
- Kullanım Alanı: “90°F” veya “45° N.”
12. Tilde (~)
Tilde, yaklaşık bir değeri göstermek veya programlama dillerinde özel bir karakter olarak kullanılır.
- Kullanım Alanı: Matematikte “~100” (yaklaşık 100) anlamında.
13. Tırnak İşaretleri (“ ”)
Tırnak işaretleri, doğrudan konuşma, bir alıntı veya özel terimleri belirtmek için kullanılır.
- Kullanım Alanı: “Bugün hava çok soğuk,” dedi.
14. Ters Eğik Çizgi (\)
Ters eğik çizgi, programlama ve bilgisayar ortamında kaçış karakteri ya da dosya yolu işareti olarak kullanılır.
- Kullanım Alanı: “C:\Users\Documents”
15. Eğik Çizgi (/)
Eğik çizgi, seçenekleri ayırmak, kesirleri veya tarihleri göstermek için kullanılır.
- Kullanım Alanı: “Oran 3/4” veya “https://teknobird.com.”
Sonuç
Tipografi sembolleri, küçük görünebilir, ancak okunabilirlik, anlam netliği ve iletişim açısından büyük işlevlere sahiptir. Bir kurumsal logo, web sitesi ya da basılı kitap üzerinde çalışıyor olun, doğru sembolleri anlamak ve kullanmak, tasarımı bir üst seviyeye taşıyarak mesajınızı daha etkili bir şekilde iletmenize yardımcı olur.
